De Grote of Sint-Gertrudiskerk met de Latijnse school te Workum.






De Grote of Sint-Gertrudiskerk met de latijnse school te Workum, detail van de preekstoel.






De Duivenmelker in het Nonnenstritte te Workum.







De Vuurtoren.






De Zeemeermin van Workum, 2011



De zeemeermin onder de brug van de Diepe Dolte te Workum 2006, Bron Wiki.




De Grote of Sint-Gertrudiskerk in de Friese plaats Workum is een driebeukige hallenkerk.
De laatgotische kerk van Workum ontstond eind 15e eeuw (1480) door uitbreiding met een koor van de eenbeukige voorganger van deze kerk.[1]. Deze kerk was gewijd aan de heilige Gertrudis, dochter van Pepijn de Oudere. Kort hierna werden ook transept gebouwd. Rond 1515 werd begonnen met de vervanging van het oude eenbeukige schip door het huidige driebeukige hallenschip. Het werk ondervond stagnatie in deze voor Friesland onrustige periode vanwege de strijd tussen de Schieringers en de Vetkopers. In 1523 werden de werkzaamheden hervat. Uiteindelijk besloot men in 1560 het westelijk gedeelte van het schip niet af te bouwen. Dit onvoltooide gedeelte werd tot de restauratie van 1939-1951 afgesloten met een houten westgevel. Bij deze restauratie zijn delen van het oorspronkelijke interieur verloren gegaan. Tegen de zuidoostelijke zijde werd tussen koor en transept een sacristie gebouwd, die tevens dienst heeft gedaan als de Latijnse School van Workum.
De vrijstaande kerktoren werd eveneens na 1523 gebouwd, maar bleef ook onvoltooid. Wel werd in 1613 een bekroning met een uivormige koepel op de tweede geleding van de toren aangebracht. In de toren hangen twee klokken. In 2007 brak van één van deze klokken de gietijzeren klepel af. Het renaissance-koorhek is in 1569 gemaakt door Claes Thiebbes, de barokke preekstoel dateert uit 1718 en is vervaardigd door Gerbrandus van der Haven. Op deze preekstoel zijn en vijftal bijbelse voorstellingen afgebeeld. Bij de restauratie in de periode 1939 tot 1951 heeft ook de beeldhouwer Tjipke Visser uit Workum beeldhouwwerk voor de kerk vervaardigd, waaronder een doopvont met bijbelse voorstellingen. Het orgel werd in 1697 gebouwd door Jan Harmensz Camp, die ook een aandeel had in de bouw van het kerkorgel van het naburige Hindeloopen.
In het interieur van de kerk bevinden zich oude grafzerken (waarvan de oudste uit 1523 dateert), rouwkassen en een reeks beschilderde gildebaren, afkomstig uit Workum en één uit Hindeloopen. Op deze baren worden de activiteiten uitgebeeld van de schippers, grootschippers, apothekers, chirurgijns, landbouwers, zilversmeden en timmerlieden.[2]
De kerk, de sacristie (Latijnse school) en de toren zijn erkend als rijksmonument. In 2010 is een nieuwe renovatie van de kerk gestart. Het dak (kapconstructie en leibedekking) en de glas- en loodramen werden gerestaureerd.

 
Gertrudis van Nijvel (626 - 17 maart 659), ook Geertrui of Gertrud, was een vroeg-middeleeuwse heilige en abdis.
Zij werd geboren als dochter van Pepijn van Landen, hofmeier van de koningen van Austrasië. Haar moeder was de heilige Ida van Nijvel en ze is een zuster van de heilige Begga.
Gertrudis genoot een zeer godvruchtige opvoeding. Reeds als jong meisje was ze van plan maagdelijkheid in dienst van God te stellen. Op een feest bij koning Dagobert vroeg een prins haar ten huwelijk, maar zij weigerde met de woorden: "Ik heb als bruidegom gekozen de eeuwige schoonheid die de oorsprong is van de schoonheid van alle schepselen. Hij die oneindig veel rijkdommen bezit en door de engelen wordt aanbeden."
In 640 stichtte haar moeder, die inmiddels weduwe geworden was, de abdij van Nijvel, waar Gertrudis intrad en op 20-jarige leeftijd abdis werd. Haar heiligheid wordt als volgt verwoord: "Men zegt van haar dat ze ijverig was en voorzichtig en veel bewondering kreeg van de zusters. Ze bad veel en bracht dagen vastend door. Ook studeerde ze veel in de Heilige Schrift en liet daartoe boeken uit Rome komen. Overigens leefde zij in de grootste armoede en geeft alles wat ze heeft aan de armen, weduwen en wezen. Ook stichtte ze veel kerken ter ere van de heiligen. Toen ze eens in een door haarzelf gestichte kerk zat te bidden voor het altaar, daalde een vlam uit de hemel tot boven haar hoofd en verlichtte het hele kerkgebouw. Totaal verzwakt door het vele vasten en waken droeg ze de bediening van het ambt van abdis op 30-jarige leeftijd over aan haar nicht Wilfetrudis. Ze bereidde zich nu voor op de dood, maar bleef streng in het vasten en droeg altijd een stug boetekleed waarin ze ook begraven wilde worden. Daags voor haar sterven kondigde haar raadsman aan dat ze de volgende dag door de engelen Gods voor diens troon gebracht zal worden. Stralend van geluk bracht ze de hele nacht biddend en zingend door, en stierf toen, 33 jaar oud."
Haar feest wordt tegenwoordig gevierd op haar sterfdag 17 maart. Een relikwie van Gertrudis wordt bewaard in de Sint-Amanduskerk te Wezeren in Vlaams-Brabant. Bron Wiki